Της Σοφίας Εμμανουήλ (semmanouil@gmail.com)
Σε φάση οριστικοποίησης έχει εισέλθει το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), καθώς ένα αρχικό κείμενο προετοιμάστηκε και παραδόθηκε από τον υπηρεσιακό Υπουργό Ενέργειας, Παντελή Κάπρο, στον νέο υπουργό Ενέργειας Θεόδωρο Σκυλακάκη ενόψει της κατάθεσης προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι 30 Ιουνίου.
Σύμφωνα με τον κ. Κάπρο, το θέμα είναι ανοιχτό προς νέα επεξεργασία, αν και οι ποσοτικοί στόχοι έχουν εν πολλοίς αποφασιστεί. Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόταση για την αναθεώρηση του ΕΣΕΚ είχε παρουσιάσει στις αρχές του έτους ο Κώστας Σκρέκας, τότε υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας ενσωματώνοντας στο σχέδιο τους αναθεωρημένους στόχους για τη διείσδυση των ΑΠΕ, τη συμμετοχή των διαφορετικών τεχνολογιών στο ενεργειακό μίγμα, την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων καθώς και τη συμμετοχή του φυσικού αερίου το οποίο θα λειτουργήσει ως καύσιμο – γέφυρα στην ενεργειακή μετάβαση της χώρας.
Ενδεικτικός στόχος είναι η εγκατάσταση ισχύος 14,1 GW φωτοβολταϊκών και 7 GW χερσαίων αιολικών έως το τέλος της δεκαετίας. Επίσης προβλέπεται περιορισμός της συμμετοχής του φυσικού αερίου στο ενεργειακό μίγμα κατά 50% έως το 2030 σε σύγκριση με το αντίστοιχο ποσοστό συμμετοχής του αερίου στο ενεργειακό μείγμα του 2021. Μεταξύ άλλων προβλέπεται επίσης αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας στο 45% από 35% στο τρέχον ΕΣΕΚ του 2019.
Με βάση το πλαίσιο προτεραιοτήτων της κυβέρνησης ο νέος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει αποστολή να προωθήσει την ενεργειακή μετάβαση στοχεύοντας μέσα σε 6 χρόνια το 80% της ηλεκτροπαραγωγής θα προέρχεται από ΑΠΕ. Στο επίκεντρο είναι επίσης η ενεργειακή αναβάθμιση 600.000 κατοικιών σε συνδυασμό με την υλοποίηση προγραμμάτων όπως “Εξοικονομώ”, “Αλλάζω θερμοσίφωνα” και “Φωτοβολταïκά στέγης”. Στόχος είναι επίσης το 20% των ΙΧ οχημάτων να είναι μηδενικών ή χαμηλών ρύπων έως το 2027 ενώ παράλληλα προωθείται η ανάπτυξη 8.900 δημόσια προσβάσιμων φορτιστών σε κοινόχρηστους χώρους αστικών κέντρων. Ανεξάρτητος στόχος είναι η προώθηση της έρευνας κοιτασμάτων φυσικού αερίου με κατασκευή νέων σταθμών εισαγωγής LNG, αναβάθμιση του Συστήματος Μεταφοράς φυσικού αερίου και προώθηση διεθνών διασυνδέσεων φυσικού αερίου.
Το πρόγραμμα για την κυκλική οικονομία προβλέπει μεταξύ άλλων την ολοκλήρωση των 45 Μονάδων Διαχείρισης Αποβλήτων έως το 2025 και την κάλυψη των αναγκών σε υποδομές διαχείρισης αστικών λυμάτων σε 250 περίπου οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων σε νησιωτικές, ορεινές, ευαίσθητες περιοχές.
Σημειώνεται επίσης ο στόχος του εθνικού προγράμματος αναδασώσεων με 20 εκατ. δέντρα σε 165.000 στρέμματα έως το 2025, παράλληλα με την διάνοιξη δασικών δρόμων συνολικού μήκους 40.000 χλμ. και την αφαίρεση καύσιμης ύλης.
Άλλοι στόχοι περιλαμβάνουν το πρόγραμμα GR-ECO για τα νησιά, με σκοπό την προώθηση της ενεργειακής αυτονομίας και της κυκλικής οικονομίας, το πρόγραμμα των αστικών αναπλάσεων και την ανάπτυξη 570 χλμ. νέων ποδηλατοδρόμων σε όλη τη χώρα.
Τα παραπάνω αναμένεται να συνεισφέρουν στον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της ICAP Crif που αναφέρεται στις επενδυτικές δαπάνες του νέου αναθεωρημένου ΕΣΕΚ, περίπου 27,5 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2030 εξαιρουμένων των μεταφορών, μέσα σε λιγότερο από 8 χρόνια θα πρέπει να ενταχθούν στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας έργα ΑΠΕ συνολικής ισχύος άνω των 18 GW, σχεδόν υπερδιπλάσια των υφισταμένων έργων ΑΠΕ που έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν.
Όσον αφορά τα χερσαία αιολικά, το ΕΣΕΚ προβλέπει αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος στα 10 GW μέχρι το 2050. Στους στόχους προστίθενται και οι τεχνολογίες των υπεράκτιων αιολικών με 17 GW έως το 2050.
