Της Σοφίας Εμμανουήλ (semmanouil@gmail.com)
Η Τήλος είναι το πρώτο νησί στον κόσμο που επιτυγχάνει 100% εκτροπή από την ταφή των αποβλήτων χάρη σε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα κυκλικής διαχείρισης αποβλήτων που ξεκινάει από συλλογή πόρτα-πόρτα και καταλήγει στην πλήρη αξιοποίηση των αποβλήτων που παράγονται στο νησί.
Το πρόγραμμα Just Go Zero Tilos, που χρηματοδοτείται και υποστηρίζεται εξ ολοκλήρου με τεχνολογία και τεχνογνωσία της Polygreen, καταγράφει ποσοστό υλικών που ανακτώνται και κομποστοποιούνται από τα απόβλητα στο 85%. Παρουσιάστηκε αυτή την εβδομάδα από τον ιδρυτή και Πρόεδρο της Polygreen, Αθανάσιο Πολυχρονόπουλο, στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου και έκανε ντεμπούτο για πρώτη φορά σε ανοιχτή εκδήλωση, παρουσία -μεταξύ άλλων- του υπουργού Επικρατείας, Άκη Σκέρτσου και του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, δίνοντας το στίγμα της αλλαγής που μπορεί να φέρει μια κοινότητα ανοίγοντας το δρόμο για την κυκλική διαχείριση των αποβλήτων και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας.
Εξάλλου, χάρη στην κινητοποίηση και ενεργή συμμετοχή της τοπικής κοινότητας και την επένδυση σε τεχνολογικά προηγμένο εξοπλισμό και νέες υποδομές διαχείρισης, το Just Go Zero Tilos αξιοποιεί όλα τα αστικά απόβλητα που παράγονται στο νησί, μειώνοντας το αποτύπωμα τους στο φυσικό περιβάλλον της Τήλου. Στο πλαίσιο του προγράμματος διατέθηκε σε κάθε νοικοκυριό και επιχείρηση της Τήλου ειδικός εξοπλισμός για τη χωριστή συλλογή των αποβλήτων. Η συλλογή των διαχωρισμένων αποβλήτων γίνεται πόρτα-πόρτα, στις μέρες που καθορίζονται και επικοινωνούνται από τον Δήμο και εντατικοποιούνται τη θερινή περίοδο που αυξάνονται δραστικά οι επισκέπτες στο νησί.
Η Polygreen έχει αναπτύξει στο νησί Κέντρο Κυκλικής Καινοτομίας – 3Κ, που αντικατέστησε τον παλιό ΧΥΤΑ του νησιού, όπου μεταφέρονται τα απόβλητα για να γίνει η απαραίτητη προετοιμασία τους για την περαιτέρω κυκλική τους διαχείριση. Στο 3Κ πραγματοποιείται με σύγχρονες μεθόδους η διαδικασία διαλογής, δεματοποίησης και κομποστοποίησης, ανάλογα με το ρεύμα των αποβλήτων. Σύμφωνα με τον κ. Πολυχρονόπουλο το πρόγραμμα αποτελεί παράδειγμα εφαρμοσμένης λύσης και τεχνογνωσίας που θα μπορούσε να μεταφερθεί και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, να αλλάξει ριζικά την αντίληψη και τις πρακτικές πολιτών και επιχειρήσεων και τελικά να συμβάλλει στην εξάλειψη της έννοιας του αποβλήτου όπως τη γνωρίζουμε σήμερα.
“Στην Τήλο εγκαινιάζουμε τον πολιτισμό που θα ονομαστεί από τους ιστορικούς του μέλλοντος ως πολιτισμός των νησιών του Νοτίου Αιγαίου. Ενός πολιτισμού με 100% εκτροπή από ταφή, πλήρη κυκλική διαχείριση όλων των υλικών και, το σημαντικότερο, μια εντελώς νέα αντίληψη ζωής. Σε αυτόν το νέο πολιτισμό η έννοια του απόβλητου θα συναντιέται μόνο σε μουσειακούς χώρους”, σημείωσε ο κ. Πολυχρονόπουλος παρουσιάζοντας το πρόγραμμα. Από την πλευρά της η Δήμαρχος Τήλου, Μαρία Καμμά – Αλιφέρη ανέφερε ότι με το Just Go Zero Tilos, που έρχεται σε συνέχεια του ευρωπαϊκού έργου για την ενεργειακή αυτονομία του νησιού, η Τήλος γίνεται παράδειγμα εφαρμογής πράσινης καινοτομίας και αποκομίζει πολλαπλά οφέλη, από το καθαρότερο περιβάλλον μέχρι την μεγαλύτερη απήχηση ως σύγχρονος διεθνής ταξιδιωτικός προορισμός, όπου η βιωσιμότητα μετατρέπεται σε συγκριτικό πλεονέκτημα.
Το Just Go Zero Tilos, για το οποίο απηύθυνε μήνυμα και ο Ευρωπαίος Επίτροπος, αρμόδιος για το Περιβάλλον, τους Ωκεανούς και την Αλιεία, Virginijus Sinkevičius, υλοποιείται με την έγκριση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Τήλου ενώ απασχολεί ήδη 10 εργαζόμενους. Το πρόγραμμα υποστηρίζεται από ειδική καινοτόμο πλατφόρμα, η οποία καταγράφει τον όγκο των αποβλήτων που συλλέγονται στις τρεις βασικές κατηγορίες του προγράμματος (ανακυκλώσιμα, μη ανακυκλώσιμα και οργανικά) ανά νοικοκυριό και συνολικά. Μέσα από την πλατφόρμα, κάτοικοι και επιχειρήσεις μπορούν να γνωρίζουν την ποσότητα των υλικών που ανακυκλώνουν, σε πραγματικό χρόνο. H ενημέρωση με τα δεδομένα αυτά τους δίνει επιπλέον κίνητρο να επιτύχουν ολοένα και υψηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης. Το Just Go Zero Tilos προβλέπει επίσης την αξιοποίηση ειδικών ρευμάτων αποβλήτων, όπως παλιές συσκευές ή μικρά έπιπλα, τα οποία μεταφέρονται στο νέο Κέντρο Δημιουργικής Αξιοποίησης Υλικών για να επισκευαστούν ή να γίνουν πρώτη ύλη για καλλιτεχνική δημιουργία. Το αμέσως επόμενο διάστημα, στο Κέντρο θα φιλοξενηθούν οι καλλιτέχνες The New Raw και Hypercompf, οι οποίοι θα αναδείξουν στην πράξη την έννοια του upcycling και της κυκλικότητας μέσα από καλλιτεχνικές δημιουργίες και εικαστικές εγκαταστάσεις εμπνευσμένες από τον τοπικό χαρακτήρα.
Επιπρόσθετα, στην Τήλο λειτουργεί πλέον μόνιμα το «Point Zero» ως σταθερό σημείο πληροφόρησης για το πρόγραμμα και μακροπρόθεσμα στο «Zero Point» θα εκτίθενται έργα και δημιουργίες από το Κέντρο Δημιουργικής Αξιοποίησης Υλικών.