Η κίνηση της ελληνικής κυβέρνησης να ανατρέψει τη δεσμευτική απόφαση του δικαστηρίου για τον τερματισμό της καταχρηστικής πολιτικής εγκλωβισμού των αιτούντων άσυλο στα ελληνικά νησιά εγείρει προβληματισμούς αναφορικά με το κράτος δικαίου, αναφέρουν 21 οργανώσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων, καθώς και ανθρωπιστικές οργανώσεις.
Σε κοινή ανακοίνωσή τους εξηγούν ότι αντί να εκτελέσει την απόφαση της 17ης Απριλίου του Συμβουλίου της Επικρατείας, του ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου της χώρας, η κυβέρνηση εξέδωσε διοικητική απόφαση που επαναφέρει την πολιτική – γνωστή ως «πολιτική γεωγραφικού περιορισμού». Επίσης, στις 19 Απριλίου εισήγαγε νομοσχέδιο προκειμένου να προλειάνει το έδαφος για την επαναφορά της εν λόγω πολιτικής στο ελληνικό δίκαιο. Οι οργανώσεις επισημαίνουν ότι οι βουλευτές πρέπει να αντιταχθούν σε αυτές τις αλλαγές και να ασκήσουν πίεση προς την κυβέρνηση ώστε να σεβαστεί την απόφαση.
Η Βουλή ξεκίνησε τη συζήτηση επί του νομοσχεδίου στις 24 Απριλίου. Αλλά η κυβέρνηση έσπευσε να επαναφέρει την πολιτική πριν από τη συζήτηση επί του νομοσχεδίου. Στις 20 Απριλίου ο νέος διευθυντής της υπηρεσίας ασύλου εξέδωσε εκ νέου τη διοικητική εντολή καταγράφοντας τους λόγους για την πολιτική γεωγραφικού περιορισμού. Μεταξύ των λόγων που δόθηκαν για να δικαιολογηθούν οι περιορισμοί που επιβάλλονται από τη συγκεκριμένη πολιτική αναφέρεται η ανάγκη υλοποίησης της συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας επί της μετανάστευσης καθώς και ο ισχυρισμός περί ευρύτερου δημοσίου συμφέροντος. Αλλά η απόφαση αυτή αντιβαίνει στην απόφαση του ΣτΕ και στις ευθύνες της Ελλάδας δυνάμει της διεθνούς, ενωσιακής και ελληνικής νομοθεσίας, καθώς παρέχει ανεπαρκή αιτιολόγηση για τους περιορισμούς, δήλωσαν οι ομάδες.
Η απόφαση της 17ης Απριλίου του ΣτΕ ανέφερε ότι δεν υπήρχε νομική πρόβλεψη για την πολιτική περιορισμού και ότι δεν συντρέχουν επιτακτικοί λόγοι δυνάμει της ενωσιακής και της ελληνικής νομοθεσίας που να δικαιολογούν τον περιορισμό της ελευθερίας κινήσεων των αιτούντων άσυλο. Διέταξε την ακύρωση της διοικητικής απόφασης που επιβάλλει περιορισμούς και επέτρεψε την ελεύθερη μετακίνηση των αιτούντων άσυλο που καταφθάνουν στα νησιά μετά τη δημοσίευση της απόφασης. Στην απόφαση επίσης τονίστηκε ότι η δυσανάλογη κατανομή των αιτούντων άσυλο έχει επιβαρύνει υπερβολικά τα νησιά. Ωστόσο, η απόφαση αφορά μόνο στις νέες αφίξεις.
Η καταχρηστική πολιτική γεωγραφικού περιορισμού θεσπίστηκε τον Μάρτιο του 2016, με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της κυβέρνησης, περισσότεροι από 15.400 αιτούντες άσυλο βρίσκονται στα ελληνικά νησιά.
Κατόπιν αίτησης του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες, μίας μη κυβερνητικής οργάνωσης που παρέχει νομική στήριξη σε αιτούντες άσυλο, το ΣτΕ επιλήφθηκε της υπόθεσης. Μη κυβερνητικές ομάδες ξεκίνησαν την εκστρατεία #OpenTheIslands τον Δεκέμβριο του 2017, ζητώντας από την Ελλάδα και τους εταίρους της ΕΕ να μετακινήσουν αιτούντες άσυλο στην ηπειρωτική Ελλάδα και να βάλουν τέλος στην πολιτική γεωγραφικού περιορισμού.
Αντί να επαναφέρει την καταχρηστική πολιτική γεωγραφικού περιορισμού, η ελληνική κυβέρνηση θα όφειλε να σεβαστεί το κράτος δικαίου και να εκτελέσει άμεσα την απόφαση του ΣτΕ προκειμένου να επιτρέψει τη μετακίνηση των αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα, δήλωσαν μεταξύ άλλων οι ομάδες.
Οι οργανώσεις που υπογράφουν το Δελτίο Τύπου είναι οι εξής:
Advocates Abroad
Διεθνής Αμνηστία
AEDH (Association Européenne pour la Défense des Droits de l’Homme)
Κάριτας Ελλάς
European Council on Refugees and Exiles (ECRE)
EuroMed Rights
FIDH (International Federation for Human Rights)
Gisti (Groupe d’information et de soutien des immigrés)
Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες
Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων
Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι
Human Rights Watch
HumanRights360
Jesuit Refugee Service
Lesbos Legal Center
Oxfam
PRAKSIS
Refugees International
Refugee Rights Europe
SolidarityNow
Terre des Hommes
