Η ΕΕ έχει προτείνει την αύξηση της χρήσης ηλεκτρικών αυτοκινήτων στο πλαίσιο των φιλόδοξων ενεργειακών στόχων της με ορίζοντα το 2030 ωστόσο οι υψηλές τιμές φαίνεται να αποτελούν αντικίνητρο για τους καταναλωτές συντηρώντας τη ζήτηση σε πολύ χαμηλά επίπεδα, ειδικά σε χώρες με χαμηλό ΑΕΠ, όπως η Ελλάδα.
Της Σοφίας Εμμανουήλ (semmanouil@csrindex.gr)
Μελέτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κατασκευαστών Αυτοκινήτων (ACEA) δείχνει ότι τα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα δεν είναι προσιτά στο ευρύ κοινό εξαιτίας των υψηλών τιμών, με αποτέλεσμα ένα εργαλείο της σύγχρονης τεχνολογίας που θα μπορούσε να συμβάλλει καθοριστικά στη μείωση των εκπομπών CO2 να μένει ανεκμετάλλευτο.
Είναι ενδεικτικό ότι μια αναλυτική ματιά στις επιδόσεις των χωρών της ΕΕ δείχνει ότι οι πωλήσεις είναι πολύ πιο χαμηλές στις χώρες με χαμηλό ΑΕΠ. Το πρόβλημα προκύπτει από τη στιγμή που θα συνδέσουμε αυτή την κατάσταση με τα νέα μέτρα για τις εκπομπές ρύπων και ειδικότερα τα αυστηρά όρια που θα ισχύσουν μετά το 2020. Το σημαντικότερο πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι ακόμη δεν υπάρχει μεγάλη αυτονομία, οι μπαταρίες είναι ακριβές, ενώ δεν υπάρχει η ανάλογη υποδομή φόρτισης στις περισσότερες χώρες. Επιπροσθέτως οι κυβερνήσεις των κρατών μελών δεν έχουν θεσπίσει ακόμη κίνητρα για τους καταναλωτές.
Ειδικότερα, η μελέτη της ACEA, που δείχνει ότι η οικονομική προσιτότητα των ηλεκτρικών αυτοκινήτων εξακολουθεί να αποτελεί ισχυρό αποτρεπτικό παράγοντα για τους πελάτες της βιομηχανίας αυτής σε ολόκληρη την ΕΕ, συγκρίνει τα τοπικά δεδομένα σχετικά με την διείσδυση των ηλεκτροκίνητων οχημάτων (electrically-chargeable vehicles – ECVs) με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το μερίδιο αγοράς τους είναι κοντά στο 0% στις χώρες με ΑΕΠ κάτω από 18.000 ευρώ, ενώ δεν ξεπερνά το 0,75% στα μισά από τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Καθώς τα μέλη των επιτροπών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ετοιμάζονται να ψηφίσουν την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τους στόχους μείωσης των εκπομπών CO2 στα αυτοκίνητα μετά το 2020 σε λιγότερο από δύο εβδομάδες, η ACEA προειδοποιεί ότι οι στόχοι πρέπει να είναι ρεαλιστικοί, λαμβάνοντας υπόψη τι μπορούν πραγματικά να αγοράσουν οι άνθρωποι.
“Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν πρέπει να παραβλέψει ότι η αγορά καθοδηγείται κυρίως από πελάτες”, εξήγησε ο Γενικός Γραμματέας της ACEA, Erik Jonnaert σημειώνοντας ότι μια μετατόπιση του καταναλωτικού κοινού στα ηλεκτρικά οχήματα δεν θα συμβεί έτσι απλά, χωρίς να αντιμετωπιστεί η οικονομική προσιτότητα αυτών των αυτοκινήτων.
Η Επιτροπή πρότεινε ένα “σημείο αναφοράς” για τις πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων στα επίπεδα του 15% έως το 2025 και στο 30% της αγοράς μέχρι το 2030. Για να δούμε αυτό το στόχο σε μια ρεαλιστική βάση αρκεί να λάβουμε υπόψη ότι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα με μπαταρία αντιπροσώπευαν μόλις το 0,7% του συνόλου των πωλήσεων αυτοκινήτων της αγοράς στην ΕΕ για το 2017. “Ανησυχούμε ότι ορισμένοι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής δεν έχουν καθόλου ρεαλιστικές προσδοκίες όσον αφορά το ρυθμό ανάπτυξης της αγοράς”, σημείωσε ο κ. Jonnaert, για να προσθέσει ότι με την τρέχουσα πρόταση της Επιτροπής για σημείο αναφοράς, θα πρέπει η αγορά να κάνει άλμα από μερίδιο κάτω του 1% των πωλήσεων ηλεκτρικών αυτοκινήτων σήμερα σε 30% σε διάστημα μικρότερο των 12 ετών. Και το Κοινοβούλιο προτείνει ακόμη πιο επιθετικούς στόχους, φτάνοντας μέχρι το 50%!
Τα ευρήμτα της μελέτης της ACEA δείχνουν επίσης ότι η αγορά τρέχει με δύο ταχύτητες. Υπάρχει ένας σαφής διαχωρισμός μεταξύ των πωλήσεων ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και στην Δυτική Ευρώπη, αλλά και έντονο χάσμα μεταξύ Βορρά και Νότου. Για παράδειγμα τα μερίδια είναι εξαιρετικά χαμηλά για την Ελλάδα (0,2%), την Ιταλία (0,2%) και την Ισπανία (0,6%) ενώ αντίθετα μερίδιο αγοράς ECV πάνω από 1,8% παρατηρείται μόνο σε χώρες με ΑΕΠ άνω των 35.000 ευρώ.
Παράγοντες της αγοράς αυτοκινήτου τονίζουν ότι οι ευρωβουλευτές δεν πρέπει να ξεχνούν τον αντίκτυπο και ότι η αναγκαστική ώθηση στην ηλεκτροκίνηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε κοινωνικό αποκλεισμό πολλές χώρες της ΕΕ, μειώνοντας την κινητικότητα των ανθρώπων που το χρειάζονται περισσότερο.
Προκειμένου να αντισταθμιστεί αυτή η εξαιρετικά κατακερματισμένη αγορά, πάνω από το 50% όλων των καινούργιων αυτοκινήτων που πωλούνται στη Δυτική Ευρώπη θα έπρεπε να είναι ηλεκτρικά προκειμένου να επιτευχθεί μέσος όρος 30% έως το 2030, όπως προτείνει η Επιτροπή.
Πάντως είναι γεγονός ότι η μείωση του κόστους των ηλεκτρικών οχημάτων καθώς και της ηλιακής ενέργειας θα μπορούσαν να σταματήσουν την αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης για πετρέλαιο μέχρι το 2020, όπως έχει εκτιμήσει έκθεση του Ινστιτούτου Γκράνταμ στο Ιμπίριαλ Κόλετζ του Λονδίνου. Η μελέτη αυτή εξηγεί ότι τα ρυπογόνα καύσιμα μπορούν να χάσουν το 10% του μεριδίου αγοράς τους προς όφελος της ηλιακής ενέργειας και των “καθαρών” οχημάτων μέσα σε μία δεκαετία.
Η βιομηχανία
Σημειώνεται ότι η αυτοκινητοβιομηχανία της ΕΕ απασχολεί σήμερα 13,3 εκατομμύρια άτομα – ή το 6,1% του απασχολούμενου πληθυσμού της ΕΕ – με άμεσες ή έμμεσες θέσεις εργασίας. Οι 3,4 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην αυτοκινητοβιομηχανία αντιπροσωπεύουν πάνω από το 11% της συνολικής απασχόλησης στην μεταποίηση στην ΕΕ. Επίσης τα μηχανοκίνητα οχήματα επιστρέφουν μια αξία περίπου 413 δις. ευρώ σε φορολογικές εισφορές στην ΕΕ των 15. Ο κλάδος αποτελεί επίσης βασική κινητήρια δύναμη της γνώσης και της καινοτομίας και αντιπροσωπεύει τον πρωταγωνιστή του R&D στην Ευρώπης, με επενδύσεις 54 δις. ευρώ ετησίως. Επίσης η αυτοκινητοβιομηχανία δημιουργεί εμπορικό πλεόνασμα ύψους 90,3 δισ. ευρώ για την ΕΕ.
