Ένα στρατηγικό πλάνο στο οποίο συμπράττουν μια σειρά από φορείς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα φιλοδοξεί να αναδείξει την Αστυπάλαια σε ένα νησί πρότυπο που θα εξασφαλίσει στο μόνιμο πληθυσμό του υψηλό βιοτικό επίπεδο, κοινωνική συνοχή και βιώσιμη ανάπτυξη, ενώ παράλληλα θα αποτελέσει πόλο έλξης για περισσότερους επισκέπτες, αλλά και για νέους μόνιμους κατοίκους.
Της Σοφίας Εμμανουήλ (semmanouil@gmail.com)
Η αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών όπως IoT, Blockchain και 5G αναμένεται να ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα της Αστυπάλαιας και να δημιουργήσουν νέες ευκαιρίες ανάπτυξης για νέους ανθρώπους προσφέροντας δυνατότητα εργασίας εξ’ αποστάσεως από ψηφιακούς νομάδες που συνδυάζουν την εργασία με το ταξίδι, καθώς και τοπική τουριστική ανάπτυξη και οικονομία.
Τα παραπάνω αναλύονται στο στρατηγικό πλάνο ανάπτυξης της Αστυπάλαιας “Αστπάλαια 4.0”, που εκπόνησε η Deloitte Ελλάδος pro bono στο πλαίσιο των δράσεων εταιρικής κοινωνικής υπευθυνότητάς της. Η μελέτη για την ιδέα, όπως ανέφερε σε συνέντευξη τύπου που διοργανώθηκε προ ημερών για την παρουσίαση της μελέτης ο CEO της Deloitte Ελλάδος, Δημήτρης Κουτσόπουλος, εκπονήθηκε αφιλοκερδώς και προέκυψε μέσα από την προσπάθεια της ομάδας της Deloitte να συμβάλλει για να δημιουργηθούν στη χώρα μας οι προοπτικές για ένα ακριτικό νησί όπως η Αστυπάλαια, ώστε να επιτύχει ένα βιώσιμο μέλλον, να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο και να αυξήσει τον πληθυσμό του.
Η υφιστάμενη κατάσταση του νησιού συνοψίζεται σε μειούμενο πληθυσμό μόνιμων κατοίκων, μη εδραιωμένο τουριστικό προορισμό με πληθώρα φυσικών και πολιτιστικών πόρων, υποδομές που χρίζουν βελτίωσης και περιορισμένες ευκαιρίες απασχόλησης. Με βάση τον σχεδιασμό ο στόχος είναι η διατήρηση του μόνιμου πληθυσμού, με προσέλκυση νέων κατοίκων, η αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου με δημιουργία υποδομών υγείας, μεταφορών και εκπαίδευσης, η ενίσχυση της τοπικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας και η εδραίωση του νησιού ως ψηφιακού κόμβου αλλά και εναλλακτικού τουριστικού προορισμού για ευεξία και χαλάρωση.
Για να επιτευχθούν οι παραπάνω στόχοι η Deloitte προτείνει 4 στρατηγικούς άξονες: βελτίωση και ενίσχυση υποδομών, ενίσχυση τοπικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας, προστασία του περιβάλλοντος και αειφορία και τέλος ψηφιακή αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός. Η υλοποίηση του πλάνου έχει ήδη τεθεί σε τροχιά υλοποίησης από το γ’ τρίμηνο του 2020 και έχει ορίζοντα ολοκλήρωσης το τέλος του 2024. Εξάλλου η συμφωνία με το Volkswagen που εγκαινιάστηκε πέρυσι, στοχεύει στη δημιουργία ενός πρωτοποριακού συστήματος κινητικότητας με αντικατάσταση του συστήματος μεταφορών στο νησί από την χρήση ηλεκτρικών οχημάτων και την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας. Μακροπρόθεσμα, η Αστυπάλαια θα καταστεί ένα νησί-πρότυπο για την κλιματικά ουδέτερη κινητικότητα. Ένα σχετικό Μνημόνιο Συνεργασίας (Memorandum of Understanding) υπεγράφη στην Αθήνα και στο Βόλφσμπουργκ, από τον Κωνσταντίνο Φραγκογιάννη, Αναπληρωτή Υπουργό Εξωτερικών για την Οικονομική Διπλωματία και την Εξωστρέφεια και τον Dr. Herbert Diess, Διευθύνοντα Σύμβουλο του Volkswagen Group, αντίστοιχα. Οι νέες υπηρεσίες κινητικότητας, όπως ο διαμοιρασμός ή η κοινή χρήση οχημάτων θα βοηθήσουν στη μείωση και τη βελτιστοποίηση της κυκλοφορίας. Η ενέργεια θα παράγεται κυρίως από τοπικές πηγές πράσινης ενέργειας, όπως η ηλιακή και η αιολική ενώ το έργο αρχικά θα διαρκέσει έξι χρόνια.
Ο κ. Φραγκογιάννης που ήταν παρόν στην παρουσίαση του στρατηγικού σχεδίου, αναφέρθηκε στην συνεργασία της Deloitte με την δημοτική αρχή του νησιού για την εκπόνηση της μελέτης, η οποία αποτυπώνει ένα πλαίσιο ανάπτυξης που θα ωφελήσει το νησί. Σημείωσε σχετικά: “Με το έργο Astypalea Smart & Sustainable Island ονειρευτήκαμε, σαν κυβέρνηση, την επιλογή ενός χώρου μέσα από τον οποίο θα προωθήσουμε πρωτοποριακές ιδέες για να δείξουμε σήμερα στην κοινωνία των πολιτών μια φωτογραφία από το μέλλον. Μια εικόνα που περιλαμβάνει υβριδικό σύστημα παραγωγής ενέργειας, αντικατάσταση των συμβατικών οχημάτων με ηλεκτρικά, διαμοιραζόμενη μετακίνηση και “α λα καρτ” συγκοινωνία, αλλά και αργότερα αυτόνομη οδήγηση. Ήδη το έργο αυτό βρίσκεται σε εξέλιξη υλοποίησης. Ομάδες εργασίας από τον Δεκέμβριο του 2019 έχουν αρχίσει να δουλεύουν μαζί με την δημοτική αρχή, τα 5 συναρμόδια υπουργεία αλλά και την γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία Volkswagen που συνεργάζεται στο όραμα αυτό. Πρωτοβουλίες σαν αυτές αποτελούν πρότυπο ανάπτυξης και αντιγραφής τους σε όλη την επικράτεια και προσφέρουν διέξοδο σε μια εποχή που η πανδημία δεν κατάφερε να μπει εμπόδιο στην εκπόνηση τους”.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι πριν αποφασιστεί να προωθηθεί το παραπάνω στρατηγικό πλάνο για την Αστυπάλαια έγινε επίσκεψη σε κάποια νησιά της Ελλάδας και όπως εξηγεί ο προέδρος της Axion Hellas, Βασίλης Πατέρας, μέσω της συνεργασίας με τη Deloitte, η επαφή με τις τοπικές κοινότητες, ανέδειξε την Αστυπάλαια ως το νησί που πληρούσε τις κατάλληλες προδιαγραφές, ώστε να δεχτεί την αναβάθμιση που προσφέρεται μέσα από το πλάνο αυτό.
Ο Δήμαρχος Αστυπάλαιας, Νίκος Κομηνέας τονίζει μεταξύ άλλων ότι ένας τόπος τόσο όμορφος και παραδοσιακός όσο η Αστυπάλαια, με στρατηγική τοποθεσία στο μέσο του Αιγαίου, ενώνοντας Κυκλάδες και Δωδεκάνησα, εάν θέλει να επιτύχει βιώσιμη ανάπτυξη, θα πρέπει να θέσει ορισμένους αδιαπραγμάτευτους στόχους: πόσιμο νερό από φράγματα ομβρίων, μηδενισμό του διοξειδίου του άνθρακα, ανακύκλωση στερεών αποβλήτων, επαναχρησιμοποίηση του νερού των λυμάτων για αρδευτικούς σκοπούς, παραγωγή ενέργειας μέσω χρήσης ΑΠΕ που να καλύπτει μόνο τις ανάγκες του τόπου και διατήρηση της βιοποικιλότητας στο μέλλον.
Εν κατακλείδι, όπως προκύπτει από την παραπάνω συνεργασία η μελέτη αναδεικνύει τις δυνατότητες και προοπτικές που υπάρχουν για τις περιφερειακές οικονομίες και κοινωνίες της Ελλάδος, μέσα από την σύνδεση και την ανταλλαγή πολύτιμων πληροφοριών και τη χρήση καινοτόμων επιχειρηματικών μοντέλων που ευνοούν τη βιώσιμη ανάπτυξη ακριτικών περιοχών. Συνεπώς, το νέο μοντέλο ανάπτυξης μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο και με τις κατάλληλες προσαρμογές να γίνει οδικός χάρτης και για άλλες περιοχές της χώρας με διαφορετικά χαρακτηριστικά προσελκύοντας ενδιαφέρον για επενδύσεις διεθνών εταιρειών και οργανισμών.
