Της Σοφίας Εμμανουήλ (semmanouil@gmail.com)
Nέους δείκτες που σχετίζονται με το κλίμα και θα βοηθούν στην ανάλυση των κλιματικών κινδύνων για τον χρηματοπιστωτικό τομέα, καθώς και στην παρακολούθηση της πράσινης μετάβασης προωθεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).
Η ΕΚΤ, που έχει ενημερώσει τους εποπευόνεους οργανισμούς και τις συστημικές τράπεζες για την επισκόπηση των πρακτικών διαχείρισης κινδύνου που σχετίζονται με το κλίμα, μαζί με τις εθνικές κεντρικές τράπεζες στοχεύει στην περαιτέρω βελτίωση των δεικτών ώστε να εναρμονιστούν με τα πρότυπα εποπτικού ελέγχου και αξιολόγησης καθώς διαπιστώνει ότι αυξάνεται το μερίδιο των χρεογράφων που χαρακτηρίζονται ως πράσινα ή βιώσιμα.
Ειδικότερα, προ ημερών δημοσίευσε ένα πρώτο πακέτο δεικτών που σχετίζονται με το κλίμα για να αξιολογήσει καλύτερα τον αντίκτυπο των κινδύνων στον χρηματοπιστωτικό τομέα και να παρακολουθήσει την ανάπτυξη της βιώσιμης και πράσινης χρηματοδότησης, εκπληρώνοντας έτσι άλλη μια από τις δεσμεύσεις του σχεδίου δράσης της για το κλίμα. Η Isabel Schnabel, μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, που έχει μιλήσει αρκετές φορές για τις πράσινες φιλοδοξίες του οργανισμού, σχολίασε ότι χρειάζεται καλύτερη κατανόηση του πώς η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει τον χρηματοπιστωτικό τομέα και το αντίστροφο. Γι’ αυτό η ανάπτυξη δεδομένων υψηλής ποιότητας είναι το κλειδί. “Οι δείκτες είναι ένα πρώτο βήμα για να μειωθεί το χάσμα των κλιματικών δεδομένων, το οποίο είναι ζωτικής σημασίας για την περαιτέρω πρόοδο προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία”, ανέφερε.
Οι νέοι δείκτες είναι είτε πειραματικοί είτε αναλυτικοί. Τα πειραματικά δεδομένα συμμορφώνονται με πολλές, αλλά όχι όλες τις απαιτήσεις ποιότητας των επίσημων στατιστικών της ΕΚΤ ενώ τα αναλυτικά δεδομένα έχουν χαμηλότερη ποιότητα και ορισμένους περιορισμούς, που μερικές φορές είναι σημαντικοί. Οι δείκτες, επομένως, είναι ένα έργο σε εξέλιξη και θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή. Σκοπός τους είναι να ανοίξουν μια ευρύτερη συζήτηση για την βελτίωση της διαδικασίας και των δεδομένων που συλλέγονται για τους κινδύνους γύρω από το κλίμα και την πράσινη μετάβαση. Η ΕΚΤ, μαζί με τις εθνικές κεντρικές τράπεζες, θα εργαστούν για τη βελτίωση της μεθοδολογίας και των δεδομένων που χρησιμοποιούνται. Νέες πηγές δεδομένων, που θα προκύψουν μέσα από πρωτοβουλίες της ΕΕ για τις αναφορές σχετικά με το κλίμα, θα βοηθήσουν επίσης προς αυτή την κατεύθυνση. Οι δείκτες χρησιμοποιούν υπάρχοντα δεδομένα από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών (ESCB) ή άλλα δεδομένα από προσβάσιμες επίσημες πηγές και καλύπτουν τρεις τομείς:
-Οι πειραματικοί δείκτες για τη βιώσιμη χρηματοδότηση παρέχουν μια επισκόπηση των χρεογράφων που εκδίδονται στη ζώνη του ευρώ και φέρουν από τον εκδότη την ένδειξη “πράσινα”, “κοινωνικά”, “βιωσιμότητα” ή “συνδεδεμένα με τη βιωσιμότητα”. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο όγκος των βιώσιμων και πράσινων ομολόγων υπερδιπλασιάστηκε τα τελευταία δύο χρόνια και αυξήθηκε πολύ ταχύτερα από τη συνολική αγορά ομολόγων της ευρωζώνης. Εκτός από την τόνωση της διαφάνειας, αυτοί οι δείκτες βοηθούν επίσης στην παρακολούθηση της προόδου στη μετάβαση σε μια καθαρά μηδενική οικονομία. Σημειώνεται ότι η έλλειψη διεθνώς αποδεκτών και εναρμονισμένων προτύπων σχετικά με το τι ορίζει ένα πράσινο ή βιώσιμο ομόλογο καθιστά τα δεδομένα λιγότερο αξιόπιστα συνολικά.
-Οι αναλυτικοί δείκτες για τις εκπομπές άνθρακα που χρηματοδοτούνται από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα παρέχουν πληροφορίες για την ένταση άνθρακα των χρεογράφων και των χαρτοφυλακίων δανείων των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και για την έκθεση του χρηματοπιστωτικού τομέα σε αντισυμβαλλομένους με επιχειρηματικά μοντέλα έντασης άνθρακα. Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα δείχνουν ότι στην ευρωζώνη οι περισσότερες από τις εκπομπές που χρηματοδοτούνται μέσω μετοχών ή ομολόγων κατέχονται από funds. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι δραστηριότητες με τη μεγαλύτερη ένταση άνθρακα χρηματοδοτούνται μέσω του τραπεζικού τομέα, καθώς οι εταιρείες που χρηματοδοτεί παράγουν σχετικά περισσότερες εκπομπές στις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες για να επιτύχουν ένα συγκεκριμένο επίπεδο εσόδων.
-Οι αναλυτικοί δείκτες για τους φυσικούς κινδύνους που σχετίζονται με το κλίμα αναλύουν τον αντίκτυπο των φυσικών κινδύνων, όπως πλημμύρες, πυρκαγιές ή καταιγίδες, στην απόδοση των δανείων, των χαρτοφυλακίων ομολόγων και μετοχών. Ενώ ο κίνδυνος ανεμοθύελλας επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τα χρηματοοικονομικά χαρτοφυλάκια στη ζώνη του ευρώ, ο κίνδυνος να προκαλέσει σοβαρές ζημιές είναι μάλλον χαμηλός. Αντίθετα, οι πλημμύρες περιορίζονται σε παράκτιες και παραποτάμιες περιοχές αλλά εκτιμάται ότι έχουν υψηλότερο επίπεδο ζημιών και απωλειών.
Τον Ιούλιο του 2022 η ΕΚΤ δημοσίευσε ένα λεπτομερές σχέδιο δράσης για το κλίμα σχετικά με τον τρόπο ενσωμάτωσης της κλιματικής αλλαγής στο πλαίσιο της νομισματικής της πολιτικής. Τον Οκτώβριο του 2022 άρχισε να στρέφει τα εταιρικά της ομόλογα προς εκδότες με καλύτερες κλιματικές επιδόσεις. Η νεότερη δημοσίευση για τους νέους δείκτες που σχετίζονται με το κλίμα θεωρείται ένα ακόμη βήμα προς την υλοποίηση των δεσμεύσεων της ΕΚΤ για το κλίμα.
