Το SolidarityNow χαιρετίζει την απόφαση 805/2018 του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), η οποία ακύρωσε την υπ’ αριθμό 10464/31.5.2016 απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου που έθετε περιορισμούς στην κυκλοφορία των αιτούντων διεθνή προστασία σε έξι νησιά του ανατολικού Αιγαίου (Λέσβος, Σάμος, Χίος, Λέρος, Ρόδος και Κως), κατόπιν προσφυγής του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες.
Σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ, οι εν λόγω περιορισμοί δεν ισχύουν από τη δημοσίευση της απόφασης και εφεξής, καθώς η επίμαχη απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου δε δικαιολογούσε επαρκώς τον περιορισμό και την υποχρεωτική παραμονή των αιτούντων άσυλο στα νησιά και τα ειδικά Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (hotspots). Επιπλέον, η απόφαση αναφέρει ότι η επιβολή του γεωγραφικού περιορισμού στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου έχει ως συνέπεια τον μη-επιμερισμό των προσώπων αυτών σε ολόκληρη την Ελληνική επικράτεια, αλλά αντιθέτως, την άνιση συγκέντρωσή τους σε ορισμένες μόνο περιφέρειες, κάτι που επιφέρει σημαντική επιβάρυνση και υποβάθμισή τους σε σχέση με άλλες περιοχές της χώρας.
Επομένως, εφόσον δεν προκύπτουν οι σοβαροί και επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος και μεταναστευτικής πολιτικής, οι οποίοι θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν την επιβολή του περιορισμού κυκλοφορίας των αιτούντων διεθνή προστασία στα νησιά, το ΣτΕ αποφάσισε την άρση του γεωγραφικού περιορισμού και την ελεύθερη μετακίνηση όσων θα φθάσουν στα νησιά μετά τη δημοσίευση της δικαστικής απόφασης. Ωστόσο, η απόφαση του ΣτΕ δεν έχει αναδρομική ισχύ, δηλαδή ο γεωγραφικός περιορισμός εξακολουθεί να ισχύει για τους αιτούντες άσυλο που ήδη διαμένουν στα νησιά – ο αριθμός των οποίων ξεπερνά τους 13.000.
Το SolidarityNow θεωρεί ότι η απόφαση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου αποτελεί μια νίκη για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το δίκαιο ασύλου στην Ελλάδα, καθώς έχει επανειλημμένα ασκηθεί πίεση από το SolidarityNow για την άρση του γεωγραφικού περιορισμού στα νησιά με κοινές επιστολές προς τους συναρμόδιους φορείς (βλ. εδώ και εδώ), καθώς και με την εκστρατεία ευαισθητοποίησης #OpenTheIslands που πραγματοποιήσαμε μαζί με άλλες οργανώσεις το 2017.
Πάντως η εκφράζει επιφυλάξεις σχετικά με την εφαρμογή της εν λόγω δικαστικής απόφασης από την Ελληνική Κυβέρνηση και τη Διοίκηση:
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, αφενός η απόφαση δεν έχει αναδρομική ισχύ, δημιουργώντας έτσι συνθήκες άνισης μεταχείρισης μεταξύ των αιτούντων άσυλο που ήδη βρίσκονται στα νησιά με γεωγραφικό περιορισμό και των νεοεισερχόμενων που θα μπορούν να μετακινηθούν ελεύθερα. Η δυσκολία άμεσης αποσυμφόρησης των νησιών με παράλληλη στέγαση στην ενδοχώρα μπορεί να εξηγήσει αυτήν τη διάκριση, η οποία μπορεί να διευθετηθεί μόνο με κυβερνητική απόφαση σταδιακής αποσυμφόρησης των νησιών από τους ήδη διαμένοντες αιτούντες άσυλο, στο πλαίσιο ενός καλά οργανωμένου σχεδίου σε εθνικό επίπεδο.
Αφετέρου, διαφαίνεται ότι το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής προτίθεται να επιβάλει εκ νέου το γεωγραφικό περιορισμό στα νησιά, στη βάση νομοσχεδίου που έχει ήδη κατατεθεί στη Βουλή προς ψήφιση (βλ. την πρόσφατη ανακοίνωσή του σε απάντηση της απόφασης του ΣτΕ).
