Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος (Σ.Β.Π.Ε.), Βασίλειος Γούναρης, μιλά για τη δαιμονοποίηση του πλαστικού, για τις προκλήσεις με τις οποίες είναι αντιμέτωπη η βιομηχανία με αιχμή την πολιτική της ΕΕ για την κατάργηση των πλαστικών μιας χρήσης και δίνει το στίγμα της στρατηγικής του για επενδύσεις σε R&D με σκοπό την ανάπτυξη προϊόντων προστιθέμενης αξίας και την βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου – ο κύκλος εργασιών του οποίου αγγίζει τα 2 δισ. ευρώ, αριθμεί 1.000 εταιρείες όπου απασχολούνται 16.500 εργαζόμενοι.
Συνέντευξη του Βασιλείου Γούναρη, Προέδρου του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος, στη Σοφία Εμμανουήλ (semmanouil@gmail.com )
Πώς επηρεάζει τη Βιομηχανία Πλαστικών η πολιτική της ΕΕ για την κατάργηση των πλαστικών μιας χρήσης;
Θα θέλαμε να σας ευχαριστήσουμε για αυτή την ερώτηση διότι μας δίνει την ευκαιρία να ξεδιαλύνουμε ορισμένες παρανοήσεις, που βασίζονται σε παραπλανητικά δημοσιεύματα. Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος θα ήθελε να ενημερώσει τους αναγνώστες σας ότι δεν καταργούνται όλα τα αποκαλούμενα πλαστικά μιας χρήσης. Ορισμένα εξ αυτών θα απαγορευτούν και άλλα θα περιοριστούν. Η Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2019/904, η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 3 Ιουλίου 2019, αναφέρει σαφώς ότι εάν δεν βρεθούν εναλλακτικές λύσεις, οι οποίες να συγκρίνονται σε κόστος με αυτές που καταργούνται, τότε θα πρέπει να γίνουν διαβουλεύσεις με τα κράτη-μέλη και τις επιχειρήσεις για να βρεθούν αντισταθμιστικοί τρόποι προκειμένου να εκπληρωθούν οι στόχοι της Οδηγίας. Εκκρεμεί λοιπόν η θέσπιση Εθνικού Νόμου που θα κάνει πράξη την Οδηγία, ώστε τότε να γνωρίσουμε με ακρίβεια τα μέτρα, που θα υιοθετηθούν. Αυτή η διαδικασία θα διαρκέσει περίπου δύο χρόνια. Οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των πλαστικών μιας χρήσης έχουν αρχίσει τη διαδικασία έρευνας και μελέτης με στόχο να χρησιμοποιήσουν εναλλακτικά προϊόντα που να μην υπάγονται στην Οδηγία (π.χ. καινούρια βιοπλαστικά) ενώ παράλληλα μειώνουν την παραγωγή τους, με άμεσο αποτέλεσμα τον περιορισμό της απασχόλησης, σε μια οικονομική συγκυρία, που όλοι γνωρίζουμε πόσο σημαντικός παράγοντας είναι η αύξηση του αριθμού των εργαζομένων. Τα υπόλοιπα πλαστικά μιας χρήσης, καθώς και τα ανωτέρω, θα υπάγονται σε σχήματα «EPR» (διευρυμένη ευθύνη παραγωγού), όπου τα κράτη-μέλη θα εξειδικεύσουν, έπειτα από διαπραγματεύσεις με τους παραγωγούς.
Λαμβάνετε κοινές δράσεις με αντίστοιχους ευρωπαϊκούς φορείς;
Ο Σ.Β.Π.Ε. είναι μέλος της «EuPC» (European Plastics Converters- Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Μεταποιητών Πλαστικών) και συμμετέχει στην «PlasticsEurope» (Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Πλαστικών Πρώτων Υλών). Μια σημαντική πρωτοβουλία που αναλάβαμε πρόσφατα ήταν η συμβολή στην οριστική διατύπωση της Οδηγίας 2019/904 για τα αποκαλούμενα πλαστικά μιας χρήσης. Ο Σ.Β.Π.Ε. κατόρθωσε να συνδιαμορφώσει την ατζέντα της βιομηχανίας για τα πλαστικά μιας χρήσης και πέτυχε μικρές βελτιώσεις, χάρη στην επιμονή και την τεκμηρίωση της ομάδας εργασίας για τη συγκεκριμένη κατηγορία. Παράλληλα, ο Σ.B.Π.E. εργάζεται μεθοδικά για την ανάληψη πρωτοβουλιών για την εξάλειψη των θαλάσσιων απορριμμάτων. Ο Σ.Β.Π.Ε. και τα μέλη του διαπνέονται από την πεποίθηση ότι τα πλαστικά δεν ανήκουν στο περιβάλλον και στις θάλασσες αλλά στον κάδο ανακύκλωσης. Προς αυτή την κατεύθυνση, λοιπόν, συνεργάζεται με προγράμματα όπως το «Operation Clean Sweep» για την καταπολέμηση της θαλάσσιας ρύπανσης, τον οργανισμό «Waste Free Oceans», που συλλέγει πλαστικά από τις θάλασσες και τα μετατρέπει σε πολύτιμα προϊόντα και εφαρμογές, κάνοντας πράξη τις αρχές της κυκλικής οικονομίας. Επίσης, είναι ενταγμένος στο δίκτυο του οργανισμού «Marine Litter Solutions» συμβάλλοντας αποτελεσματικά στην εξάλειψη των θαλάσσιων απορριμμάτων. Επίσης, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι μέλη του Σ.Β.Π.Ε. είναι εκ των ιδρυτών της εμβληματικής παγκόσμιας πρωτοβουλίας «Alliance to End Plastic Waste». Η Συμμαχία αυτή έχει δεσμεύσει πάνω από $1 δισ., με το στόχο να επενδύσει $1,5 δισ. τα επόμενα πέντε χρόνια, για να βοηθήσει να εξαλειφθούν τα πλαστικά απόβλητα στο περιβάλλον.
Διαβάστε ακόμα: Πρότυπο για επιχειρηματικό “ethos”. Ο Π. Θεοφανόπουλος μιλά στο csrindex
Έχετε μετατοπίσει τη δραστηριότητά σας σε άλλους τομείς για να ισοσκελίσετε πιθανές επιπτώσεις και σε τι βαθμό η βιομηχανία επενδύει σε R&D προκειμένου να αναπτύξει μελλοντικά νέα προϊόντα προστιθέμενης αξίας;
Η βιομηχανία πλαστικών βρίσκεται στο σκληρό πυρήνα της καινοτομίας. Χάρη στις μοναδικές ιδιότητες του υλικού απολαμβάνουμε όλοι μας υψηλότερη ποιότητα ζωής. Η δραστηριότητα των μελών έχει μετατοπιστεί προς την παραγωγή καινοτόμων προϊόντων και εφαρμογών, που εξοικονομούν φυσικούς πόρους, συμβάλλουν στην αντιμετώπιση τεράστιων προκλήσεων, όπως η κλιματική αλλαγή και προστατεύουν ουσιαστικά το περιβάλλον. Επιμένουμε να υπογραμμίζουμε σε όλους τους τόνους ότι πρέπει να υιοθετήσουμε επειγόντως ένα πιο βιώσιμο, αποδοτικότερο στην εξοικονόμηση πόρων οικονομικό μοντέλο. Αυτό είναι η κυκλική οικονομία και τα πλαστικά αποτελούν υλικό-καταλύτη για την αποτελεσματική υιοθέτησή της. Οι εταιρείες – μέλη μας ερευνούν και αναπτύσσουν καινοτόμες, έξυπνες λύσεις ενώ πλέον παράγουν προϊόντα, που περιέχουν ανακυκλωμένο υλικό. Για να μπορέσουν να παραχθούν προϊόντα με πρώτη ύλη ανακυκλωμένα πλαστικά χρειάστηκαν άπειρες εργατοώρες έρευνας και ανάπτυξης από τα αντίστοιχα τμήματα των εταιρειών. Στην πρόσφατη έκθεση «Syskevasia/Plastica 2018» οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να δουν μερικά από τα νέα, καινοτόμα προϊόντα ενώ παράλληλα μπόρεσαν να δουν εικόνες από το μέλλον στις ενδιαφέρουσες ομιλίες του Διεθνούς Συνεδρίου για την Κυκλική Οικονομία, που διοργάνωσε ο Σ.Β.Π.Ε.
Δεδομένου ότι η βιομηχανία πλαστικών παράγει υλικά για μια σειρά από κλάδους – από την αγορά τροφίμων μέχρι την υγεία – προφανώς έχει μια ευθύνη σχετικά με τον κύκλο ζωής των προϊόντων που διαθέτει. Σε τι βαθμό προωθούνται συνεργασίες για ανακύκλωση και αξιοποίηση των απορριμάτων στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας;
Πρόσφατα, ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος αποδέχτηκε την πρόσκληση του προγράμματος για την ανακύκλωση θαλάσσιων πλαστικών απορριμμάτων BlueCycle για την ένταξή του στο δίκτυο συνεργατών του. Το BlueCycle είναι το πρώτο ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την ανακύκλωση θαλάσσιων πλαστικών απορριμμάτων από την αλιευτική και ναυτιλιακή δραστηριότητα, το οποίο δημιουργήθηκε και λειτουργεί υπό την αιγίδα του «Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη». Ο Σ.Β.Π.Ε. είναι έτοιμος να συνδράμει στην επιτυχία τέτοιων πρωτοβουλιών με την τεχνογνωσία των μελών του, στοχεύοντας να ενδυναμώσει το όραμα της υιοθέτησης μιας αποτελεσματικής κυκλικής οικονομίας στην Ελλάδα. Ήταν η αρχή μιας σειράς πρωτοβουλιών, που θα λάβει ο Σ.Β.Π.Ε. για να αυξήσει την ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού σε θέματα κυκλικής οικονομίας, εκεί όπου το πλαστικό αντιμετωπίζεται ως πολύτιμος πόρος και όχι ως απόρριμμα.
Πρόσφατα υπήρξε αντιπαράθεση του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος με την Cosmote για το θέμα της χρήσης των πλαστικών. Έχετε διερευνήσει δυνατότητες συνεργασίας με τον συγκεκριμένο όμιλο προκειμένου να αξιοποιηθεί από τη μια μεριά η δική σας τεχνογνωσία και από την άλλη το ισχυρό αποτύπωμα του ομίλου Cosmote στην τοπική αγορά για να αναβαθμιστεί η ποιότητα της ενημέρωσης προς το καταναλωτικό κοινό, με στόχο την καλύτερη διαχείριση των πλαστικών μετά τη χρήση τους;
Ουσιαστικά δεν υπήρξε αντιπαράθεση. Ήταν μια αμυντική κίνηση του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος για να προασπίσει τα συμφέροντα των μελών του, τα οποία επλήγησαν από μια ατυχή φράση, ότι δηλαδή «τα πλαστικά είναι μια από τις μεγαλύτερες απειλές για τον πλανήτη και τον άνθρωπο». Όπως αναφέραμε και στο δελτίο τύπου είναι επιδίωξη μας να αποδειχθούμε ένας πολύτιμος συνεργάτης της Cosmote με στόχο να αντιμετωπίσουμε τις αιτίες του προβλήματος της ρύπανσης και όχι τα συμπτώματα. Επιθυμούμε τη δημιουργία λύσεων μέσω της σύνθεσης δυνάμεων, τις συνέργειες και όχι τη σύγκρουση. Από την πλευρά μας υπάρχει διάθεση για να εξετάσουμε τους τομείς, όπου θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε με την Cosmote. Άλλωστε, η ρύπανση αποτελεί μια παγκόσμια πρόκληση. Στην Ελλάδα με την τεχνογνωσία των μελών μας και τις καλές πρακτικές που εφαρμόζουν θα μπορούσαμε να συμβάλλουμε σε μια ουσιαστική ενημέρωση προς το κοινό για το πώς μπορεί να διαχειριστεί τα πλαστικά μετά τη χρήση τους. Άλλωστε, όπως προαναφέραμε, με την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την υιοθέτηση του κυκλικού μοντέλου οικονομίας το πλαστικό παύει να αντιμετωπίζεται ως απόρριμμα έπειτα από τη χρήση του και προσεγγίζεται ως ένας πολύτιμος πόρος. Αυτή η θεμελιώδης αλλαγή θα πρέπει να εμπεδωθεί από τους συμπολίτες μας και η «Cosmote» θα μπορούσε να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο σε αυτό τον τομέα.
Ποιοι είναι οι βασικοί άξονες της στρατηγικής σας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων στο μέλλον;
Είναι ζωτικής σημασίας να υπάρξει μια αντιπροσωπευτική εικόνα για τα πλαστικά στην κοινωνία μας. Αυτή την εποχή, η εικόνα που προσφέρεται για το υλικό είναι μονομερής, με παραπλανητικά δημοσιεύματα, που εκμεταλλεύονται την τάση για δαιμονοποίηση του υλικού. Προτεραιότητά μας λοιπόν είναι να δώσουμε στους συμπολίτες μας την μεγάλη εικόνα για τα πλαστικά και όχι ψηφίδες, εκτός συγκεκριμένου πλαισίου, όπως γίνεται σήμερα.
Ο δεύτερος άξονας είναι να συμβάλλουμε στην αποτελεσματική υιοθέτηση της κυκλικής οικονομίας στην Ελλάδα, προσφέροντας σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς την τεχνογνωσία των μελών μας και τις καλύτερες πρακτικές που ήδη εφαρμόζονται στην Ευρώπη. Έτσι το πλαστικό θα μετατραπεί από απόρριμμα σε έναν πολύτιμο πόρο, που επαναχρησιμοποιείται, ανακυκλώνεται και μεταποιείται σε ένα νέο χρήσιμο προϊόν. Ο Σ.Β.Π.Ε. είναι διαχρονικά πρωτοπόρος στα θέματα υιοθέτησης της κυκλικής οικονομίας, με τη ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων, όπως και το πρόσφατο διεθνές συνέδριο που διοργάνωσε. Μεγάλη πρόκληση για τον Σύνδεσμο αποτελεί και η εναρμόνιση της Οδηγίας 2019/904 για τα αποκαλούμενα πλαστικά μιας χρήσης. Υπάρχει μια διορία δύο ετών για να εξειδικευτούν τα μέτρα που θα λάβει το κάθε κράτος και ο Σ.Β.Π.Ε. θα αποτελέσει πολύτιμο συμπαραστάτη σε αυτή την προσπάθεια καταθέτοντας δημιουργικές προτάσεις και υλοποιήσιμες λύσεις.
Επιπλέον, θέλουμε να καταδείξουμε προς όλες τις κατευθύνσεις την πολύτιμη συνεισφορά της ελληνικής βιομηχανίας πλαστικών στην ελληνική κοινωνία. Για να συμβεί αυτό, αναθέσαμε στο Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) την εκπόνηση μελέτης με τίτλο «Η ελληνική βιομηχανία πλαστικών: Συμβολή στην ελληνική οικονομία, προκλήσεις και προοπτικές ανάπτυξης». Σκοπός της μελέτης είναι η αναλυτική περιγραφή και εκτίμηση του οικονομικού αποτυπώματος του κλάδου και η ανάδειξη των ευκαιριών και των προκλήσεων για την περαιτέρω ανάπτυξή του στην Ελλάδα. Φυσικά, κάθε κομμάτι της στρατηγικής μας καταλήγει στο ίδιο σημείο. Ο Σ.Β.Π.Ε. και τα μέλη του δεσμεύονται αταλάντευτα στην καταπολέμησης της ρύπανσης και με όλες τους τις δυνάμεις θα επιχειρήσουν να συμβάλλουν στον τερματισμό διαρροής πλαστικών στο περιβάλλον, προωθώντας τις κατάλληλες πρακτικές στην Πολιτεία.
Ποια είναι η αξία της τοπικής αγοράς;
Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος ιδρύθηκε το 1958 και από τότε αποτελεί ηγέτιδα δύναμη της ελληνικής βιομηχανίας, που δραστηριοποιείται στον συγκεκριμένο τομέα. Σήμερα διαθέτει περίπου 150 ενεργά μέλη. Η αξία παραγωγής πλαστικών προϊόντων προσέγγισε τα 1,9 δισ. ευρώ το 2017, με μικρή διαφοροποίηση σε σχέση με τα προηγούμενα έτη.
Πόσες επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στη χώρα μας;
Η βιομηχανία των πλαστικών στην Ελλάδα είναι ένας από τους πλέον δυναμικούς κλάδους. Στον κλάδο των πλαστικών και ελαστικών δραστηριοποιούνται περισσότερες από 1.000 επιχειρήσεις*. Στην ευρωπαϊκή βιομηχανία πλαστικών, δραστηριοποιούνται περίπου 60.000 εταιρείες και o κύκλος εργασιών της ευρωπαϊκής βιομηχανίας πλαστικών αγγίζει τα 355 δις. ευρώ.
Πόσοι εργαζόμενοι απασχολούνται στη συγκεκριμένη βιομηχανία;
Η απασχόληση στον κλάδο παραγωγής πλαστικών στην Ελλάδα ανήλθε στους 16.600 εργαζόμενους το 2018*. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση ο αντίστοιχος αριθμός είναι 1,5 εκατ. εργαζόμενοι, ενώ οι εταιρείες του κλάδου των πλαστικών συνεισφέρουν σε φόρους και σε εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία των εργαζομένων περίπου 30 δις. ευρώ ανά έτος στην Ε.Ε.
(*Σημειώνεται ότι τα στοιχεία για την ελληνική βιομηχανία πλαστικών προέρχονται από μελέτη που διενεργείται αυτή την εποχή από το ΙΟΒΕ για λογαριασμό του Σ.Β.Π.Ε. και μπορούν να αναθεωρηθούν στην τελική μορφή της μελέτης. Τα στοιχεία για την ευρωπαϊκή βιομηχανία των πλαστικών προέρχονται από την μελέτη «Plastics – The Facts 2018» της «PlasticsEurope»).
, Βασίλειος Γούναρης, μιλά για τη δαιμονοποίηση του πλαστικού.){kind=link}